Echigo-Tsumari Art House

  Adibideen bila ari nintzela proiektu honekin topo egin nuen eta blogean sarrera bat eskaintzea erabaki dut, nere proiektuan planteamenduaren metamorfosian izandako eraginagatik. Erakinaren kanpo eta barne fusioaren adibide paregabea da, fusio hori zein modu simplean lor daitekeen erakusten du. 

      Proietkuak, Echigo-Tsumari Arte etxea du izena,  Tokyo-ko Bakoko arkitektu estudioarena eta Niigata, Japonian kokatzen da. 

"The Echigo-Tsumari art Triennial", munduko arte jaialdirik ospetsu eta famatuenetariko bat da, eta eraikina jaialdi hau jasotzeko diseinatu zen. Honela, eraikinaren progama kanpotar artistentzako etxebitza, lantoki eta espozaketa gunean datza, guztia Niigatako landa-lurzoru bakartian kokatua. 

       Eraikinaren forma, japoniako nekazal "gatehose" (sarbide gotorleku) aintzidarietan oinarritzen da, eta bere aintzindriaren moduan erakini honen zehar gendea igaroko da, kulturen eta arte esperientzia berriekin bat eginez. Eraikinak beree bihotza zabaltzen du, kanpotar nahiz, Niigatako bizilagunentzeko; arte espozaketa eta artelanen sortzaileak ezagutzeko.   

       Echigo-Tsumariko menditar klima gogorra, kontutan izan beharreko faktorea da, batez ere urtero jasaten diren elur boladak. Honela eta japoniako baserrien adibidea oinarritzat, forma triangularra eskaini izan zaio eraikinari. Gainera, udaran gehiegizko barne tenperatura ez izateko, eskaini zaio teilatuari forma asimetriko hau, hegoaldean itzala sortzen duen aterpea ateraz. 

Kanpo estaldura bertako "sugi" zedro egurrez egina

da, zeina aintzinako babespen prosezu baten ondorioz beltzaran bihurtua izan den. 

       Bi solairuko barne espazio zabal batek, espozaketa gune zentrala osotzen du. Gune hau ate korrederoez estaltzen da, espazioaren guztizko zabalpena ahalbidetzen dutenek. Ate hauek udan mendiko aire bolada freskoak eta bizitariak sarbidetzen dituzte eta neguan, hauen itxiturak barne beroa mantentzen laguntzen dute. 

       Eraikinak, esposeketez gain, zenbait ikuskizun ere har ditzake bere baitan noizean behin, barnean edo eraikinaren hegoaldean, erabilera horretarako prestatutako gunean.

Nire proposamenta eta Sou Fujimoto

   Nire proiektuaren progamatikak hiru gune ezberdinen arteko erkaljokoa eskatzen dir, gune guztiz pribatu, gune erdi pribatua eta gune publikoa. Hiru hauen izaera eta dimentsio eskaerak desberdinak izanik, bateratasun ingurakor baten beharra ikusten nuen, proiektuaren mugikortasun eskaerak ere asetzen zituena. Horrela egurrezko portikoen errepikapenaz baliatuz lortu nahi nuen, bateratazun hori, egitura kanpora ateraz barne zabal ez etenak sortu nahian.

     Baina, aipatutako guzti honetan gauza oso garrantzitsu bat utzi nuen alde batera, Graffiteroen beharrak! Zeinak HORMAK izatearen beharrean oinarritzen den. Gero eta horma geihago margotzeko leku ugariago. Honela gune publikoa, espazioa zabal baten ordez, hormaz beteriko galeria baten etzura izan beharko luke. Noski hormaren ideia honek, egituraren ideiarekin ez dator bat. 

   

     

    Beraz formalki proposamen berriz baten beharrean aurkirik, etxebizitzetan eta eraikin publikoetan hormaren erabileren adibideen bila ibilita, SOU FUJIMOTO-rekin topo egin dut, zeinak hormen jokoetan oinarritutako zenbait adibide interesgarri eskeintzen dituen. 

Urumea ibaiertzaren berrantolamendua

    Urumea ibaiak Loiolaren altueran eurite handiak direla eta jasaten dituen uholdeak, kontutan izanik,  Gaztelaniazko hirigintza tailerrean, arazo hau aztertu eta konponbide bat bilatzea eskatu izan zaigu.
Lauhilebete epe luzerarako zen, baina taldekideok (Amagoia Etxebarria, Vanesa Maroba eta ni), lana oso insteresgarria eta mami handikoa dela ikusirik, urte guztira luzatzeko eskarea egin dugu, ea kasurik egiten diguten.

     Proiektua, Maria Cristina parketik hasi eta Txomin eneararteko planteamendu bat bezela azaldu izan zena, oso espazio txikirako proiektu konkretu batean bukatu izan du; proposatu genuen hasierako planteamendutik guztiz gailendua. Konkretatze derrigor honen aitzakitzat lauhilebeterako proiektua zela esan digute.
Beraz azkenean, urumea ibiaren bi ertzetarako proiektu bat egin ordez, loiolan dauden kuartelak kendu eta bertan "parque fluvial" bat planteatzera eraman izan gaituzte, proiektu nahiko utopikoa izanik.

Aipatutakoaren eskaera indartzekotan edo, sarrera hau eskaini diot bloglean, jakinik ez duela proiektuarekin zer ikusirik.

Ideiaren lekutzea

    Plaza triangularraren inguruko kotxe zirkulazioa, geihenezkoa, karga eta deskargako ibilgailuak eta motorretan datza. Hala ere, inolako eragozpenik ez izateko, errepide tartean geratzen den azalera triangeluarra landuko da, hilean behin elementuaren zabalpena gertatzen deneko eguna ez ezik.

    Programa, eraikin blokeetatik hasita eta triangeluaren puntara arteko garapen espazioa dauka eta aipatutako orden berean gertazten da, pribakortasun trantsizioa, zenbait puntu konkretuen salbuezpenarekin.

   Honela 3 kolore bereizi izan dira, gorria, gune pribatuena (logelak + komuna), berdea gune konpartitua (jangela + egongela; bi hauen arteko pribakortasun degradazioa ere badago, jangela patioan kokatu litzateke eta egongela aldiz tailerrarekin kontaktuan. Bien erdi bidean sukaldea eta pasabidea). Azkenik gune urdina, tailerra litzatekeena; honi espazio minimo bat emango zaio zeina portiko finko bidez mugatua izango den. Gainontzeko espazioa erregulatzailea izango da, portiko mugikorrez baliotuz, muga eskainiko zaiona.

    Eraikinaren kanpo estaldurarekin ere, pribakortasun degradazio joko bat lortu nahi da, baina oraindik finkatu gabea dagoena. Proposatzen den gauza bakarra da, portiko mugikorren albo itxitura   plastiko transparenteko kortina edo menbrana izango da, portikoen mugimenduak ahalbidetuko dituena. 

Aipatu beharrezkoa da ere, portikoen materiala, egurra aukeratu izan dela, hasiera batetan. 

Estructuras móviles/expansibles

Ideando una estructura adecuada para mi proyecto, me plantee buscar estructuras móviles o expansibles que se pudieran adecuar a las necesidad los habitantes del lugar. Habiendo encontrado variedad de información tanto curiosa como interesante, me vi decidida a resumirla toda en un articulo informativo, que he redactado en castellano en lugar de euskera por petición.

Es curioso, que a pesar de que la sociedad tenga una estrecha relación con lo funcional, lo que esta en constante cambio y con la agilidad del cambio; la arquitectura, uno de los símbolos de cada civilización, mantenga a un lado estos conceptos. Siendo así que la arquitectura actual, se presenta rígida y estanca, teniendo como resultado el alto costo que supone replantearla o modificar su funcionalidad.

Al margen de esto, se encuentran arquitectos e ingenieros que durante décadas han tratado de infundir en los edificios movilidad y adaptabilidad, ideando una estructura móvil o desplegable. Ejemplos de ello son el primer antecedente que se tiene en estructuras móviles adaptables, el Velum o Velarium, y el arquitecto Emilio Pérez Piñero.

    El primero, es un textil usado como recubrimiento móvil de grandes espacios, que permitía regular las condiciones ambientales de recintos.

Entre otros, el anfiteatro de Pompea y el Coliseo Romano estaban dotados de dicho elemento. Cuyo procedimiento constructivo y despliegue se describe en los escritos Vitruvianos como uno de los primeros sistemas móviles de funcionamiento mecánico.

    El segundo, siendo estudiante de la escuela técnica superior de Arquitectura de Madrid, en 1961 participo en el concurso para estudiantes del VI congreso de la Unión Internacional de Arquitectos celebrado en Lóndres. Allí los alumnos debían presentar un proyecto de “Teatro Ambulante”. Mientras estudiaba el proyecto llego a la conclusión de que la clave estaba en definir unos elementos estructurales de montaje y desmontaje rápido y económico. Así desarrolla una estructura reticular con una superficie de 800 m2 basada en el principio de tijeras rectas, que posteriormente Felix Escrig Pallares retomara y desarrollara.

Hoy día, podríamos clasificar los diferentes tipos de estructuras móviles o expansibles como; 

Agrupación de tijeras rectas:

Agrupación de tijeras anguladas:

Agrupación de círculos moviles:

Círculos móviles:

Círculos móviles con paneles:

Brazos móviles:

Modulo telescópico transportable:

Paneles móviles con motor:

    Por ultimo, mencionar "Kinetic arquitecture", que es una superficie triangulada que se levanta y hunde generando hondas. Este sistema motoriza se a aplicado sobretodo en fachadas. Ejemplo proyecto de instalación en Bilbao para Telefónica.

Publiko-pribatu arteko erlazio azterketa

       Trantsizio etxebizitzaei nolabaiteko parametro bat ezartzekotan, trantsizio ziklo hori gehienezko urte bateko epe muga ezarriko zaio. Margolarientzako pentsatutako espazio bat buruan izanik, ia jarraia edozein edadetako grafitariei mugatzea pentsatu izan da; hauek beste margolariak ez bezala, ohituak daudelako beraien obrak denboralak izatera. 

      

       Aipatutako denboralidade jokoaz gain, arte mota honek taillerretik kanpora ateratzeko aukera ematen du, bai espazio komunak, fatxadak... etb, espozaketa gune bilakatuz.   

       Nozki, kontutan izanik urte baten ostean, beste pertsona ezberdin batzuk bizi behar direla. Horegatik beharrezkoa ikusten da gune pribatuak (logelak eta komunak) aurkitu izan diren modu berean uztea; gune horiek ez lirateke espozaketa gune bilakatuko. 

       Azkenik, tailler eta gune amankomunak, hilean behin eraikinean bizi diren artiztek jai bat antolatuko dute. Non aipatutako espazioak diskoteka edo taberna bilakatuko diren, ingurunera zabalpen edo hedapen bat jasanik, bere aforoa x10 eginez. 

       Artizta hauen presentzia, auzoan bakarrik ez daiten geratu, urtean amaieran grafiti "hoberenen" (bozketa bidez) artiztek, hiriko medianera edo hormaren batetan beraien grafitia margozteko aukera izango lukete, "permanente". 

La Charité

Gune A panorama

Gune B panorama Kalera begira 

Gune B panorama plazara begira

Gune C panorama ezkerreko atala

Gune C panorama osoa

Lehen ideien eskema

ESEKITAKO ARGI LAMPARA_ (Achille y Pier Giacomo Castiglioni TARAXACUM)

  Ondoren azaldutako lampara, txoritokirako kanpo estalduren materialen eta hauen limiteen azterlanean aurkitu izan dut. Oso interesgarria deritzot, bai formaren askatasunari dagokionez; materiala edozein motatako egiturari atsikitzeko gaitasuna baitu, baita bere arintasunagatik. Azkenik argia pasatzen utzi baina aldiz barnean dagoena estaltzeko gaitasuna ere kontutan izatekoa da.

  Altzairuzko barne egitura dauka, hauts zuriz margotua, kanpo estaldura aldiz; "Cocoon" erretsinaren lainoztapenaren bidezkoa da. Estaldura horren  gainean kapa fin eta transparente bat lainoztatzen zaio babes modura.

  Diseinua, aurrerapen tekniko eta azterlanen aplikazio plastikoaren adibide argia da.

HISTORIC JELLY experience (ematea)

Marsellako 2013ko kuluralitatea dela eta kulturak ustetan zerk osatzen duen aztertu da. 3 ideianausi ageri izan dira; ARTEA,MUSIKA eta HISTORIA. Gainera proposatutuako dagoen programa kulturalean urarekin ia erlaziorik ez izanagatik urarekin erlazionatutako zerbait egintea pentsatu izan da.
 Banaka ideia bakoitza aztertu izan da bere programa eta eskakizunen arabera. Beti ere kontutan izanik proposatu nahi dena erakargarria izan behar dela, beraz beste museo edo erakustaldietan ematen ez den zerbait izan beharko luke.
 Azken ideia hau honetan zentratuta; egungo erakusleku eta museoak izaera guztiz pasiboa dute ikuslegoarenganako. Bere MUSEO/ERAKUSLEKUEK IKUSLEEN AKTIBATZEA eragitea bilatuko da.
Aktibatze hori gai bakaoitzera eramanda, ikus daiteke musika eta arteak behar izango duten ekintza eremua askoz zabalo eta definituagoa izan beharko duela, aldiz HISTORIArekin askoz ere malguagoa izan daiteke, gainera kontatzen ari garela mugitzen ibiltzeko aukera ematen du.

 Aipatutako arrazoien ondorioz  HISTORIA hautau izan da gaitzat.

 Historiaren aktibatzea nola?  Gertakariak izan diren lekuak bizitatuz. “Marsellaren historia itsasotik kontatua”

Aipatutakoengatik ondorioztatu daiteke elementuaren izaera; flotatu, mugitu eta ondoratzeko aukera izan beharko du. Gainera behar denean lehorreratzeko aukera ere izan beharko du.

Flotatu: itsasoaren “kasko” aerodinamikaren imitazio bidez eta elementuaren arintasunaren bidez.

Mugimendua: Mugimendua elementuan puntu batetik bestera desplazatzeko ideia baino zerbait gehiago izatekotan, desplazatzeko modu berezi bat bilatu izan da zeinak, desplazamendu geldoa ahalbidetzen duena eta gainera bela bidezko mugimenduak ez duen zerbait ere, desplazamendu konstantea.
Desplazamendumota “Marmoka” baten mugitzeko eraimitatzen duen prototipo batean datza.

(Marmoka proiektuarekin bate datorren ideia da izan ere. Metafora bat egitea ahalbidetzen du bere heisa teknikarekin. Arrain arruntak heis mota oso  azkarra izanik eta marmokak aldiz oso geldoa, azkenean biek egunean eskuratzen duten jaki kopurua berdina da. Honela historia museo arrun bat bisitatzen duen ikuslegoa Arraina litzateke eta aurkezten ari den elementua bisitatzen dutenak aldiz Marmoka.)

Prototipo hau, “foraborda”ko motore bezela erabiliko da, kutsadura sortzeko arrizkurik ez izatearen aldearekin (bateria integratu bidez mugitu).  Forabordako motore bezela erabilita elementuaren forma prototipoak eutsi dezakeen eta honen sakonera dimentsioarengatik bainoez da mugatua izango, aero dinamikarekin eta programarekin zerikusia duen forma askea ahalbidetuz.

Egitura eta formaren proposaketarako lehenik barne formen azterketa egin da, 0.5m-na ebaketak eginez bai bertikalean zein horizontalean.

Ideiaren zuzenketa eta osotzea

 MARSELLA HIRIAREN KRONOLOGIA HISTORIKOA

Kronologia Marsellaren historiaren azterketaren laburbiltzea da. Gertakizun historiko hauetatik urarekin erlazio zuzena dutenak aukeratu izan dira, programaren barne biltzeko. Ibilbide bai geldiuneak sortaraziz. 

     Azaldutako ideiaren garapen eskemada; zeinetatik programa eta elementuaren izaera ondorioztatzen den.
Ondoren elementuaren desplazamendua azaltzen duen krokisa:

Elementu, hau "motor de foraborda" bezala erabiliko da. Bere dimentsioen proportsioa 1/3L ur kapsula eta 2/3L azpi makinaria. Betiere L elementuaren luzera dimentsio totala izanik. Bere zabalera aldiz 

diamtroa= L/2.

Aldi berean elementuak bere dimentsioa x3 duen beste gain elementu bat jasan dezake. 

Aipatutakoelementua kanpo motore bezela erabilita gaineko formari ia e dio eraginik sortarazten  (kontutan izan beharra dago motorearen desplazamendu radial librea utzi behar zaiola). 

Beharbada kontutan izan beharreko gauza bakarra aero dinamika litzateke, honela hertzak ekidin beharko dira eta elementu desberdinen arteko loturaleuna izan beharko da, bertan ura ez pilatzeko. 

Azkenik formaren garapenaren krokisa eta lehen oin panoak :

kanpo formaren hipotesia

Oinaren barne banaketa=(under repair)

Aukeratutako materiala ETFA eta friba litzateke, lehena itxitura galdenentzako eta bigarrena egitura eskeletoarentzako, hots itxitura opakoa. Hala ere programaren oinarritan bada bereizketa itxi horretan sar ez daitezkeen guneak, eta horietako bat litzateke ludoteka. Aipatutako azken honek, itxitura gardena edo guztiz okakoa izatea ahalbidetu behar du. 

Antzerako zerbait gertatzen da kapitainitzarekin, zeinak argi ispi zuzenen sarrera erregulatzeko aukera izan behar du eta aldi berean guztizko gardentasuna ingurua oztoporik gabe ikusi ahal izateko. Oztopoen eragoztea da hain zuzen bere kokalekuaren zergatia. 

Sistema honek ETFA-ko barne kameretako aire presioaren erregulazio bidez funtsionatzen du.